Quá trình phát triển

TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG VÀ AN NINH

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

15 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN

Một năm khởi đầu từ mùa Xuân, mùa của vạn vật sinh sôi, cây cối tốt tươi, đâm chồi nảy lộc, kết trái trổ bông. Đối với cán bộ, sĩ quan biệt phái, giảng viên, viên chức và người lao động của Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh Đại học Quốc gia Hà Nội (GDQP và AN ĐHQGHN) cứ mỗi độ Xuân về, trong phơi phới niềm vui Xuân mới, giục giã lòng người, hân hoan “Mừng Đảng, mừng Xuân, mừng đất nước đổi mới” còn tràn ngập niềm vui, lòng tự hào phấn khởi về ngày truyền thống của mình, đó là ngày 02 tháng 3 năm 2004.

Cách đây 15 năm, Trung tâm GDQP và AN ĐHQGHN được thành lập theo Quyết định số 97/TCCB ngày 02/3/2004 của Giám đốc ĐHQGHN. Trung tâm được thành lập trên cơ sở sáp nhập Khoa Giáo dục Quốc phòng của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn và Khoa Giáo dục Quốc phòng của Trường Đại học Ngoại ngữ có nhiệm vụ giảng dạy giáo dục quốc phòng-an ninh cho sinh viên ĐHQGHN và một số cơ sở giáo dục đại học theo phân luồng của Bộ Giáo dục và Đào tạo; đồng thời tham mưu về công tác bồi dưỡng kiến thức quốc phòng-an ninh cho cán bộ, viên chức trong ĐHQGHN và công tác quân sự địa phương.

 Là một Trung tâm được thành lập vào những ngày đầu tháng ba của mùa Xuân 15 năm trước; chỉ một lẽ tự nhiên ấy cũng đủ để tin vào sức sống tràn căng sức Xuân. Bởi những gì đã, đang hình thành và phát triển suốt mười mấy năm qua của Trung tâm, đủ để mỗi người cảm nhận sâu sắc thêm ý nghĩa của những thành tựu mà Trung tâm đã tạo dựng, đặt tiền đề cho sự phát triển bền vững. 15 năm, khoảng thời gian chưa thể nói là dài, nhưng có thể nói, những gì mà Trung tâm đã làm được thật biết bao ý nghĩa, biết bao ân tình. 

Sự ra đời của Trung tâm đã đánh dấu một mốc son trong chặng đường lịch sử xây dựng, giáo dục- đào tạo và phát triển của ĐHQGHN. 15 năm qua, các thế hệ cán bộ, sĩ quan biệt phái, giảng viên, viên chức và người lao động của Trung tâm luôn chủ động, sáng tạo, tự lực, tự cường, đoàn kết phấn đấu, phát huy tinh thần cách mạng tiến công, không ngừng vươn lên khắc phục mọi khó khăn, vượt qua mọi thử thách, vừa làm, vừa học, vừa rút kinh nghiệm để xây dựng Trung tâm từng bước trưởng thành và ngày càng vững mạnh, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn mới.

Ngày đầu thành lập, Trung tâm đứng trước muôn vàn khó khăn, thiếu thốn, từ địa điểm, cơ sở vật chất, nguồn nhân lực, bộ máy tổ chức và kinh phí bảo đảm cho hoạt động. Để thực hiện chức năng, nhiệm vụ trong điều kiện mới, ngay từ những ngày đầu thành lập, cấp ủy, Ban Giám đốc Trung tâm với trọng trách nặng nề bằng quyết tâm chính trị, đã dám nghĩ, dám làm, tìm tòi, sáng tạo để xây dựng mô hình hoạt động, với biên chế tổ chức ban đầu của Trung tâm gồm: Ban Giám đốc, Phòng Đào tạo; Phòng Hành chính- Tổ chức, Khoa chính trị, Khoa quân sự, đây là những trụ cột, tạo nền móng cho sự phát triển của Trung tâm sau này.

Năm 2015 là một dấu mốc quan trọng trong ký ức mỗi cán bộ, giảng viên, sĩ quan biệt phái, khi Trung tâm nhận nhiệm vụ là đơn vị tiên phong lên khu quy hoạch ĐHQGHN, thôn 7 xã Thạch Hòa, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội. Không thể không nói đến những tâm tư, trăn trở, băn khoăn của mỗi người phải dời bỏ cái nôi có nhiều điều kiện thuận lợi giữa thành phố yên bình và tươi sáng để đến khai phá đặt những bước chân đầu tiên trên miền đất “ Nắng Sơn Tây- mây Ba Vì”, vùng đất của thao trường đẫm mồ hôi mùa hè nắng cháy, thao trường buốt thịt da mùa đông giá rét, nhưng trí tuệ, công sức cùng những bản tình ca của thầy và trò đã vút lên từ trái tim những “Người lính tiên phong” của ĐHQGHN, để rồi đến với “Hòa Lạc” là “Hòa nhập nhanh với tinh thần Lạc quan cách mạng”. Trên miền đất mới, vừa giảng dạy vừa xây dựng cải tạo; vừa học vừa làm; Trung tâm không ngừng nâng cấp cơ sở hạ tầng; các giảng đường, thao trường, bãi tập, nhà ở, nhà ăn, các thiết chế văn hóa, thể thao, sân vườn, bồn hoa cây cảnh, vườn rau xanh, vườn cây ăn quả, khu chăn nuôi, ao cá... được xây dựng, sửa chữa, làm mới ngày càng khang trang, hiện đại; huy động các nguồn lực, quan tâm đầu tư kinh phí mua sắm cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy học, nghiên cứu khoa học. Có thể thấy rằng từ một nơi đất trống, nhiều sỏi đá, cỏ dại, sân vườn nhà cửa xuống cấp, đến nay Trung tâm đã trở thành một địa điểm hấp dẫn với học sinh, sinh viên, có môi trường văn hóa phong phú, lành mạnh, cảnh quan sáng, xanh, sạch, đẹp.

Cũng trong giai đoạn này, để đáp ứng trước sự phát triển của Trung tâm về quy mô giáo dục QP-AN, số lượng người học tăng, đa dạng về đối tượng, yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao, Trung tâm đã điều chỉnh, kiện toàn tổ chức để đủ sức hoàn thành nhiệm vụ trong tình hình mới, đó là việc sắp xếp, chấn chỉnh, kiện toàn các phòng, khoa, thành lập Phòng Hậu cần- Kỹ thuật, Phòng Kế hoạch- Tài chính. Các phòng, khoa của Trung tâm luôn thực hiện tốt chức năng tham mưu, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, năng động, sáng tạo, phối hợp đồng bộ và ngày càng có tính chuyên nghiệp.

15 năm xây dựng và thực hiện chức năng của Trung tâm giáo dục Quốc phòng-An ninh. Đến nay, Trung tâm đã đổi mới toàn diện, căn bản về nội dung, chương trình, đề cương môn học, bảo đảm đúng quy định, qui chế, đáp ứng yêu cầu, mục tiêu môn học theo chuẩn đầu ra của ĐHQGHN, chọn khâu đột phá là “Đổi mới phương pháp dạy-học gắn với quản lý tốt, rèn luyện nghiêm”. Hoàn thành tốt nhiệm vụ giảng dạy cho hơn 10 vạn lượt sinh viên đạt chất lượng chuẩn đầu ra của môn học. Để đáp ứng mục tiêu vừa bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh vừa góp phần nâng cao năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ QP-AN theo vị trí, lĩnh vực, chức danh được đảm nhiệm, Trung tâm đã phối hợp với Trường Quân sự Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội tổ chức bồi dưỡng kiến thức QP-AN cho hơn 1700 cán bộ, viên chức thuộc các đối tượng 3, 4 trong ĐHQGHN; đồng thời Trung tâm còn làm tốt chức năng tham mưu cho lãnh đạo ĐHQGHN chỉ đạo thực hiện tốt công tác QP-AN trên địa bàn. Trung tâm luôn tích cực, chủ động hưởng ứng các phong trào “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” và “Nói không với đào tạo không đạt chuẩn và không đáp ứng nhu cầu xã hội” do Bộ Giáo dục và Đào tạo ĐHQGHN phát động, qua đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục QP-AN, xây dựng môi trường sư phạm quân sự và môi trường văn hóa lành mạnh.

Đây là những kết quả bước đầu rất quan trọng của Trung tâm, góp phần giáo dục QP-AN nhằm làm cho mỗi công dân, nhất là thế hệ trẻ phát huy tinh thần yêu nước, yêu CNXH, niềm tự hào, lòng tự tôn dân tộc và  những kỹ năng quân sự cần thiết. Hàng vạn học sinh, sinh viên, cán bộ, viên chức được giáo dục, học tập, rèn luyện, bồi dưỡng tại Trung tâm đã trở thành nòng cốt trong xã hội luôn đề cao ý thức, trách nhiệm tự giác thực hiện nhiệm vụ QP-AN, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN.

Cùng với nhiệm vụ chủ yếu là giáo dục, bồi dưỡng kiến thức QP-AN và kỹ năng quân sự cho các đối tượng, Trung tâm luôn coi trọng công tác nghiên cứu khoa học, hệ thống giáo trình, bài giảng cho các đối tượng người học được xây dựng và ngày càng hoàn chỉnh theo mục tiêu và chương trình giáo dục; nhiều công trình nghiên cứu khoa học được nghiệm thu đưa vào sử dụng; từ năm 2004 đến nay, Trung tâm đã triển khai và nghiệm thu ..... đề tài nghiên cứu khoa học,.... sáng kiến cải tiến học cụ huấn luyện cấp Trung tâm, biên soạn ..... bộ giáo trình, .... tài liệu tham khảo, đã phối hợp và tham gia với Bộ Giáo dục và Đào tạo biên soạn được .... đầu sách giáo khoa, giáo trình GDQP-AN cho học sinh Trung học phổ thông, sinh viên các trường Trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng và đại học, hàng chục bộ đề thi trắc nghiệm với hàng nghìn câu hỏi, nhiều sáng kiến cải tiến được ứng dụng trong giảng dạy và quản lí môn học; 100% nội dung các bài giảng điện tử thường xuyên được cập nhật nâng cao. Trung tâm đã 2 lần tham dự Hội thi giảng viên giảng dạy giỏi môn học GDQP-AN do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức, 100% giảng viên tham dự Hội thi đạt Danh hiệu giảng viên giảng dạy giỏi, 02 giảng viên xếp loại xuất sắc, trong đó có 01 giảng viên xếp thứ nhất Hội thi. Trung tâm đã làm tốt công tác quản lí, rèn luyện sinh viên, để sinh viên được sinh hoạt, học tập và rèn luyện, trưởng thành trong môi trường quân sự. Thường xuyên duy trì các hoạt động thi đua, bảo đảm tốt đời sống vật chất, tinh thần cho người dạy và người học, biểu dương kịp thời những tổ chức, cá nhân có thành tích trong học tập, rèn luyện; tổ chức giáo dục truyền thống, đọc báo, nghe đài, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao. Tổ chức nhiều hoạt động ngoại khóa bổ trợ kiến thức QP-AN cho sinh viên, như nghe nói chuyện thời sự, xem phim, thông tin khoa học quân sự, tham quan bảo tàng, dã ngoại…

Trong sự nghiệp giáo dục- đào tạo nói chung, giáo dục QP-AN nói riêng, đội ngũ cán bộ, giảng viên là một trong những nhân tố có ý nghĩa quyết định. Thực hiện chiến lược xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên trong thời kỳ mới, Trung tâm luôn coi trọng việc bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên, viên chức vững vàng về chính trị, có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Ngày đầu thành lập đội ngũ cán bộ, giảng viên còn thiếu về số lượng, chất lượng chưa đồng đều, nguồn cán bộ không thống nhất từ một đơn vị cử sĩ quan biệt phái, đây chính là khó khăn lớn đối với Trung tâm. Nắm vững quan điểm xây dựng toàn diện, trong đó sớm kiện toàn và xây dựng đội ngũ cán bộ, giảng viên được coi là khâu then chốt, vấn đề cấp thiết. Do đó, ngay từ ngày đầu thành lập trung tâm luôn coi trọng và thường xuyên đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nhằm chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, giảng viên, sĩ quan biệt phái giáo dục QP-AN. Đến nay, có trên 80% cán bộ, giảng viên đạt trình độ sau đại học (5% có học vị Tiến sỹ) và trình độ lý luận cao cấp; phát huy tốt vai trò của sĩ quan biệt phái trong giảng dạy, huấn luyện và quản lý. Hằng năm, đội ngũ giảng viên được cử tham gia các đợt tập huấn, các lớp bồi dưỡng nâng cao kỹ năng sư phạm, ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy và quản lý; tham gia hội thảo khoa học, tọa đàm trao đổi kinh nghiệm...của các cấp; 100% cán bộ, giảng viên, viên chức, sĩ quan biệt phái hoàn thành tốt nhiệm vụ, nhiều đồng chí hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Hình ảnh những “Thầy giáo mặc quân phục” luôn giữ vững và phát huy phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, với tấm lòng “Tất cả vì nhiệm vụ giảng dạy- tất cả vì sinh viên thân yêu” luôn in đậm trong tâm trí mọi người.

Thực tiễn 15 năm xây dựng và trưởng thành cho thấy: Nhiệm vụ giáo QP-AN của Trung tâm ngày càng cao, đòi hỏi phải kết hợp chặt chẽ việc thực hiện nhiệm vụ chính trị trung tâm trong từng giai đoạn với việc xây dựng tổ chức Đảng, cấp ủy TSVM gắn với xây dựng Trung tâm VMTD, xây dựng các tổ chức quần chúng vững mạnh, duy trì tốt các hoạt động dân vận, phối hợp kết nghĩa. Ngày đầu thành lập Trung tâm có chi bộ cơ sở, để đáp ứng kịp thời trước yêu cầu nhiệm vụ có bước phát triển mới, đầu năm 2018 tổ chức đảng nâng cấp thành Đảng bộ cơ sở có 4 chi bộ ở các khoa đào tạo và phòng chức năng. Toàn Đảng bộ tổ chức quán triệt nghiêm túc, triển khai đầy đủ, tổ chức thực hiện kiên quyết triệt để các chỉ thị, nghị quyết, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật Nhà nước... đặc biệt là Chỉ thị của Bộ Chính trị về đẩy mạnh “ Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; phòng chống các biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức và lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ. Đảng bộ quan tâm xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng các cấp TSVM, không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng; duy trì nghiêm túc các chế độ sinh hoạt đảng; kết hợp chặt chẽ việc xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, giảng viên, viên chức với quản lý rèn luyện đội ngũ đảng viên có chất lượng ngày càng cao; thường xuyên quan tâm bồi dưỡng tạo nguồn phát triển đảng viên mới. Từ khi thành lập đến nay, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp liên tục đạt TSVM, nhiều năm liền đạt tổ chức đảng TSVM tiêu biểu được Đảng bộ ĐHQGHN khen thưởng. Đội ngũ đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định với mục tiêu chiến đấu của Đảng, nêu cao vai trò tiền phong gương mẫu, đề cao tinh thần trách nhiệm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Tập thể đảng ủy, chi ủy, chi bộ luôn đoàn kết, thống nhất cao; toàn đảng bộ không có đảng viên suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức và lối sống.

Để phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong công tác, các tổ chức quần chúng của Trung tâm đã bám sát sự lãnh đạo của đảng ủy và thực tiễn nhiệm vụ; phát huy tốt chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức quần chúng; chủ động, sáng tạo triển khai nhiều phong trào thi đua, chương trình hành động cách mạng góp phần vào việc hoàn thành nhiệm vụ của Trung tâm và tham gia xây dựng tổ chức đảng TSVM, các phòng, khoa VMTD. Công đoàn cơ sở Trung tâm đẩy mạnh phong trào thi đua “Dạy giỏi- kỷ luật nghiêm- quản lý tốt”; “Dân chủ- kỷ cương- tình thương- trách nhiệm”; tích cực hưởng ứng tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể thao của Công đoàn ĐHQGHN; thường xuyên quan tâm chăm lo, bảo vệ lợi ích chính đáng cho đoàn viên công đoàn. Công đoàn Trung tâm nhiều năm liền được công nhận là công đoàn cơ sở vững mạnh xuất sắc, được Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam tặng Bằng Khen; Công đoàn ngành giáo dục tặng cờ thi đua xuất sắc. Đến năm 2017 Chi đoàn TNCS Hồ Chí Minh của Trung tâm được thành lập, ngay từ khi ra đời, chi đoàn đã nêu cao vai trò xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ; đoàn kết tập hợp ĐVTN xung kích vào “khâu yếu, việc mới, việc khó”; tích cực tham gia các phong trào do đoàn cấp trên phát động, triển khai các chương trình hành động có hiệu quả như: “Phong trào thanh niên 3 nhất”; “Chi đoàn văn hóa mới”; “Xây dựng môi trường sáng- xanh- sạch- đẹp”; thông qua thực tiễn phong trào chi đoàn đã giáo dục, bồi dưỡng, lựa chọn được nhiều ĐVTN ưu tú giới thiệu kết nạp vào Đảng. Các tổ chức quần chúng tích cực tổ chức các hoạt động phối hợp kết nghĩa, là nòng cốt trong công tác dân vận, triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhân ngày Thương binh- liệt sỹ, ngày vì người nghèo, giúp đỡ các gia đình chính sách có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn đóng quân, tổ chức hiến máu nhân đạo, thanh niên tình nguyện.

Với những kết quả và thành tích trong chặng đường 15 năm xây dựng và liên tục phấn đấu, Trung tâm GDQP và AN ĐHQGHN đã khẳng định được uy tín, vị thế, tạo dựng được hình ảnh, thương hiệu về một Trung tâm có chất lượng cao trong hệ thống các Trung tâm GDQP và AN của cả nước. Năm 2013 Trung tâm vinh dự được Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam tặng Huân chương Lao động hạng ba; được Thủ tướng Chính phủ; Bộ Quốc phòng; Bộ Giáo dục và Đào tạo; Giám đốc ĐHQGHN tặng nhiều bằng khen, giấy khen, danh hiệu thi đua cho tập thể và nhiều cá nhân xuất sắc tiêu biểu.

Những thành tích đã đạt được của Trung tâm trong 15 năm qua bắt nguồn từ sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp, sâu sát có hiệu quả của Đảng ủy, Ban Giám đốc ĐHQGHN; sự quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi của các Bộ, Ban, ngành Trung ương và các đơn vị bạn; sự giúp đỡ của đảng bộ, chính quyền, nhân dân địa phương nơi Trung tâm đóng quân. Thành quả đó có sự đóng góp về trí tuệ, công lao to lớn của các thế hệ đi trước và tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, đổi mới, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu liên tục, bền bỉ của toàn thể cán bộ, sĩ quan biệt phái, giảng viên, viên chức và người lao động của Trung tâm.

Với niềm vui chung và phấn khởi tự hào, trong thời gian tới, Trung tâm có những thuận lợi cơ bản nhưng cũng phải đối mặt với không ít khó khăn, thử thách. Công tác giáo dục QP-AN đang đặt ra nhiều nhiệm vụ hết sức nặng nề với yêu cầu mới và cao hơn, đòi hỏi Trung tâm phải kiên định, chủ động, sáng tạo thực hiện hiệu quả chiến lược phát triển đến năm 2025 tầm nhìn 2035, tiếp tục đổi mới toàn diện, chọn khâu đột phá nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo, đổi mới phương pháp dạy học; nâng cao trình độ học vấn, kỹ năng sư phạm cho cán bộ, giảng viên; đẩy mạnh nghiên cứu và ứng dụng khoa học, hòa nhập trong cuộc cách mạng công nghệ 4.0;  tiếp tục đầu tư kinh phí, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và sinh hoạt. Thường xuyên nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, xây dựng Đảng bộ TSVM, Trung tâm VMTD; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, sĩ quan biệt phái, giảng viên, viên chức và người lao động có đời sống vật chất và tinh thần tốt, gương mẫu, tận tụy tâm huyết với nghề nghiệp; xây dựng nền nếp chính quy, môi trường văn hóa tốt, đẹp, phong phú, lành mạnh.

15 năm xây dựng, phấn đấu và phát triển, các thế hệ cán bộ cán bộ, sĩ quan biệt phái, giảng viên, viên chức và người lao động của Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và An ninh Đại học Quốc gia Hà Nội có quyền tự hào về những gì đã làm được; nguyện giữ vững và phát huy những kết quả, thành tích đã đạt được, khiêm tốn học hỏi, tự lực tự cường, chủ động sáng tạo, đoàn kết, nỗ lực tiếp tục đưa sự nghiệp của Trung tâm lên tầm cao mới, góp phần tô thắm thêm truyền thống vẻ vang của Đại học Quốc gia Hà Nội./.

(Bài đăng kỷ yếu- Người viết Đại tá Vũ Văn Thân)